Aanpak en beheer van historische kasteeldomeinen en landgoederen

Historische landgoederen, zoals kasteeldomeinen of abdij- en kloosterdomeinen, zijn landschappen van verwevenheid waar ecologische waarden interageren met economische, sociale en cultuurhistorische waarden. Ze zijn dragers van streekidentiteiten, erfgoed, cultuur en kunst, maar ook ecologie, biodiversiteit en een gezonde leefomgeving. Om aan maatschappelijke uitdagingen tegemoet te komen, hebben we echter nood aan innovaties die op slimme manieren zijn afgestemd op erfgoed- en natuurbehoud.

Kasteeldomein d’ Ursel

Het kasteel d’Ursel was eeuwenlang de zomerresidentie van de adellijke familie d’Ursel. Sinds de tweede helft van de 18^de eeuw kreeg het zijn huidig neoclassicistisch aanschijn. Eind 19^de eeuw maakte Eduard Keilig een nieuw ontwerp voor de kasteeltuin en het parkbos, waarbij de klassiek-Franse inrichting moest plaats maken voor een meer landschappelijke aanleg. Het park en parkbos (29 ha) is een beschermd cultuur-historisch landschap. In 2016 werd een beheerplan voor het domein opgemaakt door het Team Studie Natuur en Landschap van de provinciale Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid. Het is een combinatie van erfgoedbeheerplan en bosbeheerplan. Dit resulteerde in een aantal ingrepen die het landschap herstellen en versterken.

Domein Paviljoen de Notelaer

Yves Adams - Domein Paviljoen de Notelaer

Domein Paviljoen de Notelaer

Eind 18^de eeuw bouwde de familie d’ Ursel langs de Scheldedijk een neoclassicistisch jachtpaviljoen, dat door de Notelaerdreef verbonden werd met het kasteeldomein. Sinds 1968 is het paviljoen beschermd als monument. Het omliggend domein (ca. 5 ha) en de Notelaerdreef maken deel uit van het beschermd cultuurhistorisch landschap domein d’Ursel. De huidige parkaanleg dateert waarschijnlijk uit de jaren 1890. Vandaag is het een geliefde stopplaats voor vele wandelaars en fietsers. Vzw de Notelaer organiseert hier activiteiten rond erfgoed, kunst, cultuur, natuur en poëzie. Het paviljoen en het park werden in de afgelopen jaren stap voor stap opgewaardeerd in samenwerking met de gemeente Bornem.

Tussen de Notelaerdreef en de Zeesluis van Wintam liggen twee Scheldepolders: de Oudbroekpolder (132 ha) en Schellandpolder (55 ha), van elkaar gescheiden door Eikendam, een halfverharde karreslag. Beide polders bieden een breed pallet aan kreekjes en waterlopen. De beplanting bestaat grotendeels uit restanten van populierenteelt. Delen van het gebied worden beheerd door onder meer Natuurpunt of ANB. In het kader van het Sigmaplan zullen beide polders omgevormd worden tot gecontroleerd overstromingsgebied.

Studenten landschaps- en tuinarchitectuur van HOGENT presenteren voorstellen voor het kasteeldomein Poeke

Toerisme Vlaanderen - Studenten landschaps- en tuinarchitectuur van HOGENT presenteren voorstellen voor het kasteeldomein Poeke

Lezingen en debat

Op 14 mei volgt een ‘toekomstatelier’ met onder meer een lezing van Kien van Hövell tot Westerflier, één van de leidende vernieuwers uit de Nederlandse landgoedwereld. In KASK (Hogent, Gent) komt zij vertellen vanuit haar eigen ervaringen met het beheer, ontwerp van het landgoed Grootstal en de transformatie van deze historische plek tot een broedplek van innovatie. Dan volgt een debat over de lessen die hieruit kunnen geleerd worden voor de Vlaamse context. Als onderdeel van het avondprogramma zullen ook allerhande ontwerpvoorstellen van studenten landschaps- en tuinarchitectuur (HOGENT) voor het kasteeldomein Poeke (Toerisme Vlaanderen) te bekijken zijn.

Het gedetailleerde programma van de lezingen vindt u HIER.